Embodiment en de rol van emoties
Auteur
Tonnie van der Zouwen
De kern
Het gegeven dat we biologische wezens zijn met een lijf, gevoel en emoties. De aandacht voor het belang van lijfelijke aanwezigheid en lijfelijke activiteiten in betekenisgeving en verandering. Het besef dat denken, doen en voelen onlosmakelijk verbonden zijn.
Kernvragen
- Hoe verbind je denken, doen en voelen in je interventies?
- Welke rol spelen lijfelijke aspecten in je adviespraktijk?
Uitgangspunten
• Mensen hebben een belichaamde verhouding tot de wereld, we zijn lijfelijke wezens
• We zijn niet ons brein, het brein is inherent belichaamd
• Emoties spelen, vaak onbewust, een belangrijke rol in besluitvorming
• Communicatie verloopt voor een groot deel non-verbaal via ons lichaam
• We zijn sociale wezens, lichamelijkheid speelt een grote rol in relaties, ook in het adviesvak
• We zijn niet ons brein, het brein is inherent belichaamd
• Emoties spelen, vaak onbewust, een belangrijke rol in besluitvorming
• Communicatie verloopt voor een groot deel non-verbaal via ons lichaam
• We zijn sociale wezens, lichamelijkheid speelt een grote rol in relaties, ook in het adviesvak
Oorsprong
In de jaren ’90 doorgedrongen in het Westen; elders al veel langer bekend
Toepassing
• In projecten beseffen dat hoofd, hart en handen onlosmakelijk met elkaar verbonden zijn
• Plannen krijgen pas betekenis als mensen ermee aan de slag gaan in hun praktijk; het moet letterlijk ‘in hun handen’ gaan zitten
• Besef dat een groot deel van de communicatie non-verbaal verloopt
• In besluitvorming aandacht besteden aan hoe mensen zich erbij voelen
• Plannen krijgen pas betekenis als mensen ermee aan de slag gaan in hun praktijk; het moet letterlijk ‘in hun handen’ gaan zitten
• Besef dat een groot deel van de communicatie non-verbaal verloopt
• In besluitvorming aandacht besteden aan hoe mensen zich erbij voelen
Aandachtspunten
Blijven hangen in emoties en daarbij het doel van een proces uit het oog verliezen. Niet uitsluitend afgaan op je gevoel en intuïtie, maar balans zoeken tussen weten, voelen en doen.
Inbedding
Systems Theory volgens Von Bertalanffy, Ashby; holistic world view, complexiteit
Kritiek
Rationalisme: We zijn ons brein (Dick Swaab). Beschuldiging van determinisme, verschuilen achter ‘zo zitten we nu eenmaal in elkaar’. Many of our intuitions of what makes us happy are wrong (Laurie Santos)
Voorbeelden
Changes must be initiated and nurtured by real, identifiable people, individual persons and groups. The interventionist researcher must find within the activity system flesh-and-blood dialogue partners who have their own emotions, moral concerns, wills and agendas. Organization must necessarily be translated back into a workplace inhabited by human beings. (Engeström & Kerosuo, 2007, p. 340)
Bron
Bron
Kernreferenties
• Frans de Waal: Mama’s laatste omhelzing (2019)
• Richard Sennett: De ambachtsman (2008)
• Humberto Maturana & Francisco Varela: The tree of knowledge; biological roots of human understanding (1992)
• Richard Sennett: De ambachtsman (2008)
• Humberto Maturana & Francisco Varela: The tree of knowledge; biological roots of human understanding (1992)
Links
Arnold Cornelis (1996): De logica van het gevoel. Stabiliteitslagen in onze cultuur als nesteling der emoties, een essay. Middelburg: Essence.
Yrjo Engeström & Hannele Kerosuo (2007): From workplace learning to inter-organizational learning and back: the contribution of activity theory
“Gevoelens komen op als emoties doordringen tot ons bewustzijn, en we ons ervan bewust worden.” (Frans de Waal)
Yrjo Engeström & Hannele Kerosuo (2007): From workplace learning to inter-organizational learning and back: the contribution of activity theory
“Gevoelens komen op als emoties doordringen tot ons bewustzijn, en we ons ervan bewust worden.” (Frans de Waal)
Bekijk mijn kaarten